Жылу эмиссиясы

Жылу эмиссиясы — қоршаған ортаға жылу қалдықтарының шығарылуы. Жылу эмиссиясы ұйымдастырылған — құбырлар мен салқындатқыш қондырғылар арқылы және ұйымдастырылмаған — қабырғалар, саңыраулар арқылы жылу эмиссиясы болып бөлінеді. Қазіргі уақытта ұйымдастырылған жылу эмиссиясын ысырап деп қарау керек, өйткені кетіп жатқан төмен температуралы жылуды шикізат дайындау, үй-жайларды жылыту, басқа да өндірістік және тұрмыстық энергетика) — энергия тасымалдаушылардың (негізінен көмір, мұнай, газ, тақтатас, шымтезек) есебінен энергия алу. Жылу энергетикасының барлық нысандары атмосферада көміртек диоксидтерінің көбеюіне және көшетхана эффектісінің күшеюіне бастайды. Көмір жылу энергетикасы мұның үстіне планета бетінде орасан көп мөлшерде қатты қалдықтардың, улы және радиоактивті күлдің жинақталуына апарып соғады. Қалай болғанда да, көмір энергетикасы жылу энергетикасың келешегі мол бағыты деп саналады, өйткені көмір қоры әр түрлі мәліметтер бойынша әлі 150-700 жылға жетеді деп болжанады. Көмір жылу электр станциясаларының түтінін, күлін тазалайтын қазіргі қондырғылар пайдаланылса, қатты және газ қалдықтардың 99 пайызын ұстап қалуға болады, алайда одан энергияның бағасы бірнеше есе қымбаттайды. Экологиялық тұрғыдан энергия негізі ретінде көмірді пайдаланудың ең қауіпсіз амалы — жер астында газға айналдыру, яғни, 1000—2000°С жоғары температурада көмірді жанар газға айналдыру. Алайда бүл амал көмір жылу электр станциясыларының түтінін тазалаудан бетер қымбатқа түседі. Газ жылу электр станциясы көмір жылу электр станциясынан гөрі ауаны анағүрлым аз ластайды, алайда газ қоры шектеулі. Газ, мұнай және көмір шығару кезіндегі табиғатқа келетін нұқсан 1:4:11 шамасындағы ара қатынаста, ал өндірілетін электр энергиясына шаққанда, бұлардың дүниежүзілік бағаларының ара қатынасы 1:1,7:0,8 шамасында. Қазіргі уақытта электр энергиясын жылу өндірумен бірге өндіру неғұрлым тиімді деп бағамдамады. Мұндай біртүтас цикл электр энергиясын жылу электр орталығынан алудың дәстүрлі әдістерінен 4—10 есе нәтижелі болуы мүмкін. Жылу электр станциясы мен жылу электр орталығы басқа жағдайлар бірдей болғанда айналадағы ортаға шамамен бірдей жүктеме түсіретіні мәлім. Жылу электр станцияларының қоршаған ортаға әсері қаншалық екенін атмосфераға шығарылатын барлық зиянды шығындылардың 25%-ы солардың үлесіне келетініне қарап білуге болады. Суқоймалардың эволюция барысында жеткен теңдестігін бұзатын жылулық ластану деп аталатынның да қаупі одан кем түспейді.